Europese natuurregels moeten beter uitgevoerd worden

Als deze Vogel- en Habitatrichtlijnen worden opengebroken, zijn de afspraken voor behoud en herstel van de biodiversiteit gedoemd te mislukken. Zeventwintig Nederlandse organisaties hebben daarom op initiatief van Natuurmonumenten, Wereld Natuur Fonds en Vogelbescherming, aan Eurocommissaris Timmermans gevraagd zich in te zetten voor behoud van de Vogel- en Habitatrichtlijnen. De richtlijnen voldoen, maar moeten beter uitgevoerd worden.

Herstel blijft achter

In de zoektocht van de Europese Commissie om de Europese regeldruk te verminderen en vereenvoudigen, houdt de Commissie de Europese natuurwetten tegen het licht. Met een zogeheten Fitness Check zijn de Vogel- en Habitatrichtlijnen geëvalueerd en is gekeken of de regels werken. In de loop van 2015 bleek uit verschillend wetenschappelijk onderzoek dat de regels goed zijn, maar de uitvoering veelal te wensen over laat. Veel bijzondere natuurgebieden verkeren in een slechte staat, in Nederland bijvoorbeeld de Westerschelde en het IJsselmeer. Soorten die er thuis horen komen er in te lage aantallen voor. Herstel van deze gebieden conform de eisen van de richtlijnen blijft achter.

Europese regels bewijzen hun waarde

Als de richtlijnen goed worden uitgevoerd, levert dat veel positieve resultaten op. Zo komen dankzij de Europese richtlijnen in Nederland weer soorten voor als de otter, zeearend en kraanvogel. De Europese natuurregels bieden de beste juridische mogelijkheden om waardevolle leefgebieden en landschappen te beschermen, zoals bijvoorbeeld de Nederlandse Waddenzee. Een goede uitvoering van de natuurregels geeft bovendien duidelijkheid en zekerheid aan ondernemers. Ze zorgen voor een gelijk speelveld in heel de Europese Unie.

Economische voordelen

Europese natuurbescherming biedt ook economische voordelen. Onderzoek in opdracht van de Europese Commissie laat zien dat de Europese natuurgebieden samen 200 tot 300 miljard euro per jaar opleveren.

Natuurmonumenten heeft zelf ook onderzoek gedaan naar de baten in Nederland. Acht verschillende landschappen in Nederland, met elk hun typische onderscheidende kenmerken, zijn als uitgangspunt genomen om de Natura 2000-ecosysteemdiensten te beschrijven. De Wadden en de delta zorgen bijvoorbeeld voor breking van de golfslag, zodat Nederland niet wordt overspoeld. Deze dienst wordt op een waarde geschat van 1,25 miljard euro per jaar. Een ander voorbeeld: in de Gelderse Poort profiteerde de detailhandel van natuur en natuurontwikkeling met € 9 miljoen en de horeca met € 11 miljoen.

Verder werden bestedingen in het verblijfstoerisme geraamd op € 6,4 miljoen, rondvaarten en routegebonden recreatie op € 16,8 miljoen. Het beschermde beeksysteem van de Drentsche Aa, dat met 5 miljard liter per jaar met een uiteindelijke verkoopwaarde van € 3,3 miljoen per jaar vervult een zeer belangrijke drinkwaterfunctie voor o.a. de stad Groningen. Deze voorbeelden en meer zijn terug te vinden in het rapport ‘Het Nederlandse Natura 2000-netwerk: voordelen voor de maatschappij’.

Enorm draagvlak voor Europese natuurregels

Het draagvlak voor de Europese natuurregels is groot. Ruim een half miljoen mensen reageerden op een publieksconsultatie van de Commissie. Daarvan sprak 94% zich uit vóór behoud van de Europese natuurregels. Nog nooit reageerde zo’n grote groep op een publieksconsultatie van de Europese Commissie. Naast burgers steunen ook organisaties, wetenschappers en twaalf regeringen waaronder Duitsland en Frankrijk, en een overgrote meerderheid van het Europese parlement de Europese natuurrichtlijnen. Na een aangenomen motie in de Tweede Kamer liet ook Staatsecretaris Van Dam in een brief de Commissie weten voor behoud van de richtlijnen te zijn. Eurocommissaris Vella, verantwoordelijk voor natuur, en Timmermans als verantwoordelijke voor vereenvoudiging van de regelgeving, spraken zich afgelopen tijd al positief uit over de richtlijnen.

Europa treuzelt

Desondanks treuzelt de Europese Commissie met de besluitvorming. Dat geeft geen vertrouwen dat de richtlijnen ongeschonden de eindstreep halen. De natuurorganisaties hadden uiterlijk begin dit jaar een besluit verwacht over behoud van de richtlijnen. Die besluitvorming is echter het hele jaar vooruitgeschoven. Opmerkelijk, omdat al in februari dit jaar het officiële ambtelijke evaluatierapport was afgerond. Daaruit bleek dat de regels voldoen en een duidelijke Europese meerwaarde hebben.

Beter uitvoering regels hard nodig

Alle Europese landen spraken eerder af dat in 2020 de achteruitgang van de biodiversiteit in Europa is gestopt en tekenen van herstel zichtbaar moeten zijn.

Om dit doel te bereiken is het volgens de Europese natuurorganisaties noodzakelijk dat de huidige Europese natuurrichtlijnen van kracht blijven en beter worden uitgevoerd. Daarom doen de natuurorganisatie een dringend beroep op de Europese Commissie en de commissarissen Vella en Timmermans om recht te doen aan de evaluatie en het draagvlak en te besluiten om de Vogel- en Habitatrichtlijn in stand te houden.