Schiermonnikoog kan gaswinning missen als kiespijn

Wij kunnen ons goed voorstellen dat eilanders en natuurliefhebbers niet blij zijn met de komst van een ontsierend onderzoeksplatform. Zij worden er niet beter van en het eiland ook niet. Daarbij ligt het voor de hand dat het niet bij onderzoek blijft en straks gas gewonnen gaat worden. Met het klimaatakkoord van Parijs vers in het geheugen, komt het plan om nu nog te beginnen met gaswinning op deze landschappelijk waardevolle plek op zijn zachtst gezegd vreemd over. Door de winning zal de ondergrond een paar centimeter dalen. Het is onzeker waar het zand vandaan komt om dat weer aan te vullen en wat dat betekent voor de kust van de eilanden en de veiligheid van de bewoners.

Het argument waarom de minister de vergunning voor proefboringen verstrekt, wekt daarbij verbazing. Hij zegt het niet te kunnen weigeren, omdat hij de procedure netjes heeft gevolgd. Wij zijn benieuwd naar zijn visie en beleid om de waarden van landschap en klimaat te beschermen. De beschermde status van Schiermonnikoog (Nationaal Park), de Noordzeekust (Natura2000) en de Waddenzee (Natura2000 en Unesco Werelderfgoed) bieden kennelijk onvoldoende houvast. Eerder dit jaar keerde de Tweede Kamer zich tegen gaswinning op Terschelling. De Kamer wil dat eerst de mijnbouwwet wordt gewijzigd, om de waarden van natuur en landschap beter te kunnen afwegen. Ook nu weer alle aanleiding voor actie van onze volksvertegenwoordiging.

Het is niet de eerste keer dat de handvatten ontbreken om een activiteit uit het Waddengebied te weren, waarvan vrijwel iedereen aanvoelt dat die daar niet thuishoort. Een paar jaar geleden werd toestemming verleend voor Powerboatraces in het Marsdiep bij Texel. Uiteindelijk gingen die niet door omdat sponsoren zich onder druk van de publieke opinie terugtrokken. Vorig jaar verleende het ministerie een natuurvergunning voor de winning van fossiel bodemzout onder de Waddenzee. Dat gebeurde ondanks de effecten op de wadplaten en de vogels die daar hun voedsel moeten vinden. Voor deze activiteiten zijn er voldoende alternatieven voorhanden.

De samenleving beweegt ondertussen de andere kant op. Direct bij de start van de campagne ‘Bescherm de Kust’ bleek de grote betrokkenheid van Nederlanders bij hun kustlandschap. Ze vragen daar zuinig op te zijn. Het grote aantal onthutste reacties op Twitter en Facebook spreekt ook nu weer boekdelen. Het Waddengebied is een parel, waar jaarlijks miljoenen mensen op afkomen en een economische drager vormen. Ze komen om te ontsnappen aan de drukte en te genieten van de natuur, het landschap en de rust. Dat landschap bestaat uit de Waddenzee, eilanden en Noordzeekust, die onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Hier gaat de natuur nog grotendeels zijn eigen gang. Bijvoorbeeld zeehonden rusten uit op de zandplaten achter de eilanden, om daarna uit vissen te gaan langs de Noordzeekust. Tot groot genoegen van strandbezoekers, die regelmatig een nieuwsgierige zeehondenkop uit het zeewater zien steken. Waarom zouden we niet, net als de Duitsers en de Denen, de Noordzeekustzone en de eilanden voordragen als onderdeel van het Werelderfgoed Wadden(zee).

De minister en de Tweede Kamer krijgen op korte termijn de kans om de begrenzing en de bescherming van het Waddengebied goed te regelen. De rijksoverheid werkt aan een nieuwe mijnbouwwet en een omgevingsvisie voor Nederland, waarin de bescherming van het Waddengebied wordt geregeld. Hiermee kan de minister zorgen dat in de toekomst bestuurders niet met lege handen staan. Die wet moet zorgen voor goed beheer van het Waddengebied, voor investeringen in het oppoetsen van de parel en voor het weren van activiteiten die de parel doen verbleken. Met een beetje doortastendheid van de minister kan hij volgend jaar trots vertellen dat hij uiteindelijk een winningsplatform voor de kust van Schiermonnikoog kon voorkomen. Wij doen samen met de eilanders en de natuurliefhebbers een appèl op energiebedrijf Engie om af te zien van de plannen en zullen ons inzetten voor het behoud van een mooi kustlandschap. Voor wie het nog niet gedaan heeft: word Baywatcher en meld je aan op www.beschermdekust.nl/word-baywatcher

Wilfred Alblas, regio-directeur Natuurmonumenten

Arjen Kok, secretaris Nationaal Park Schiermonnikoog

Arjan Berkhuysen, directeur Waddenvereniging