Verbroken verbinding
We recreёren erop los in de Twentse natuur. Er liggen prachtige routenetwerken. Met knooppunten, trails en paden verbinden we de mooiste natuurbelevingsplekken met elkaar. Hoe vreemd is het dan dat we de verbindingsroutes juist voor die natuur vaak niet die nodige aandacht geven.
Gedoe om een vlindertje
Enkele weken geleden hadden we een journalist op bezoek. We maakten ons zorgen over de vlinder gentiaanblauwtje en dat wilden we delen. Je kunt denken ‘wat een gedoe om zo’n vlindertje’, maar het gaat eigenlijk om alles wat met elkaar verbonden hoort te zijn. Het gentiaanblauwtje is er alleen maar een voorbeeld van. Verbroken verbindingen zijn er mede oorzaak van dat dieren elkaar niet meer kunnen vinden.
Driehoeksverhouding
In het kort: het gentiaanblauwtje legt eitjes op de klokjesgentiaan. De klokjesgentiaan groeit in natte heide. Knoopmieren ontfermen zich over de 'zoetgeurende' eitjes en vertroetelen de ontstane rupsen in hun nest. Uiteindelijk verpopt de ontstane rups zich in het nest tot vlinder en moet hij snel uitvliegen in het voorjaar. Knoopmieren zetten anders de vlinder op hun menu. Gentiaanblauwtje, knoopmier en klokjesgentiaan vormen een bijzondere driehoeksverhouding.
Klokjesgentiaan vinden we in Twente nog in de natte heide van het Buurserzand. In het Buurserzand is de natte heide niet voldoende verbonden met andere gebieden. Dus is het Twentse gentiaanblauwtje veroordeeld tot alleen de natte heide in het Buurserzand. Een geïsoleerde plek. Kennismaken met soortgenoten verderop zit er niet in. Tel de droogte en stikstofproblematiek erbij op en de uitkomst is dat we dit jaar op de monitoringslijst een dikke 0 achter het gentiaanblauwtje noteerden.
Ze kunnen elkaar niet meer vinden
Het gentiaanblauwtje is een mooi voorbeeld maar het geldt natuurlijk ook voor de das, de egel en veel andere dieren en planten. Ze kunnen elkaar vaak niet meer vinden.
Bordjes, routes, apps en pijltjes
In ons land is er nog maar 15% natuur en we zorgen er samen voor dat de verbindingen voor ons goed zijn zodat we eropuit kunnen om van al het natuurschoon te genieten. Lekker duidelijk met apps, bordjes en pijlen. Af en toe verwonder ik mij dan weer over die totempalen in het bos met alle restricties, routes en 'respect'-meldingen. Maar het is schijnbaar nodig. We markeren zelfs de uitzichtpunten. Ja, je zou toch ongezien langs iets moois fietsen ;-). Alles voor de verwondering, de ooooh’s, moooooi’s en op z'n Twents: leueueueuk.
Geïsoleerde postzegels
Gaandeweg het gesprek met die journalist, ecoloog en collega boswachter vond ik het steeds vreemder dat we dus voor onze eigen beleving alles wel aan elkaar kunnen verbinden terwijl de oorspronkelijke bewoners van deze natuur het bij wijze van spreken nu met een paar geïsoleerde ‘postzegels’ moeten doen. En hoe nu verder...? Gaan we wachten? Gaan we samen voor de natuur en de oorspronkelijke bewoners ook betere verbindingen leggen? Meer dassentunnels, heidevelden verbinden, egelsnelwegen aanleggen? Want hoe dan ook ... zonder hen is er voor ons niet zoveel meer te beleven straks. En dat stemt mij best verdrietig.
